Ngày 15-2 năm Quý Mão (06/3/2023)
KỶ NIỆM PHẬT NHẬP NIẾT BÀN
Hôm nay ngày trăng tròn tháng 2, chúng ta làm lễ kỷ niệm đức Phật nhập Niết-bàn. Lắng nghe lời di giáo:
“Này Anan, sau khi ta Niết-bàn, ông phải siêng năng đem diệu pháp dạy răn hậu lai. Ai còn thống khổ trong ba cõi, phải mau cầu giải thoát. Ngũ trược ái dục rất đáng chán. Không có cách nào thoát được móng vuốt quỷ vô thường. Một khi mất thân người, vạn kiếp chưa được trở lại. Phải điều phục, đưa tâm vào đạo quả. Ba nghiệp thanh tịnh mới hy vọng sanh về cảnh giới tốt đẹp. Chớ để đời này luống qua, về sau ăn năn không kịp”.
Ngài Anan té xỉu. Ngài A Na Luật Đà an ủi: “Hôm nay dầu còn được nghe Phật nói, sáng mai đã thành không. Ta chớ để mất chút thời gian vàng ngọc này, mau mau thưa Phật. Mai đây vắng bóng Phật:
1/- Chúng con thờ ai làm Thầy?
2/- Các Tỳ-kheo ác tánh, làm sao chuyển hóa?
3/- Chúng con làm sao cùng họ ở chung?”.
Ngài Anan bạch Phật. Đức Phật dạy: Sau này giới Ba la đề mộc xoa là đại sư của các ông, nương đây tu hành sẽ được định tuệ xuất thế.
Này Anan, dùng thiện phương tiện có thể cải hóa những ác tánh. Hành khổ đầy tràn ba cõi. Cỗi gốc là vô minh. Nếu được trí tuệ Bát Nhã huân ướp thì vô minh dứt. Sanh, lão, bệnh, tử, ưu bi khổ não sẽ không còn. Giáo pháp chánh quán 12 nhân duyên đưa các Tỳ-kheo đến thanh tịnh thượng quả. Như Lai là đấng chân ngữ. Đây là lời phó chúc tối hậu, các ông phải vâng theo.
Này các Tỳ-kheo, sau khi Phật nhập Niết-bàn, các ông phải nương Tứ Niệm Xứ mà an trụ. Quán thân, thọ, tâm, pháp vô thường, vô ngã, khổ và không, sẽ diệt hết ưu lo, viên mãn giới định tuệ, 3 vô lậu học.
Anan lại bạch: “Sau này tín tâm đàn việt cúng dường Như Lai thời phải xử trí thế nào?”
— Tạo tượng Phật, sắm các thứ hương đèn phan lọng. Ai lạm dụng phạm tội ăn trộm của Phật.
Anan lại hỏi: Cúng dường Như Lai hiện tiền và cúng dường tượng Phật. Phước đức nào hơn?
— Đáp: Như nhau không khác. Trên trời, cõi người, ai cung kính lễ bái tán thán cúng dường Như Lai công đức vô lượng vô biên. Anan nên biết Tam-bảo vẫn thường trụ, làm chỗ nương tựa vĩnh viễn cho tất cả chúng sanh.
* * *
Lúc đó đức Thế Tôn vạch y Tăng-già-lê để lộ ngực hoàng kim bảo đại chúng: “Hãy chí tâm nhìn kỹ thân vàng Như Lai! Ai thấy hình Phật, gặp ánh sáng Phật đều sẽ được giải thoát”.
Ba phen ân cần khuyên bảo như vậy rồi bay lên hư không, bảo đại chúng: “Hãy chí tâm nhìn kỹ thân vàng của Như Lai”. Từ hư không xuống lại bay lên, tất cả 24 lần ân cần bảo đại chúng: “Hãy chí tâm nhìn sắc thân vàng Như Lai. Người khát nước phải uống đến no. Sau này biết bao giờ mới lại được thấy thân Như Lai. Thấy thân Như Lai thì bao nhiêu tội ác, bát nạn, tam đồ đều được tiêu trừ”.
* * *
Giữa đêm ấy đức Như Lai nhập trí thiền, yên lặng Niết-bàn trong rừng Ta La.
Mười phương thế giới chấn động. Mười phương biển cả cuộn sóng. Đêm tối mịt mù, gió gào khắp rừng sâu: “Thương thay, từ nay thế gian không còn con mắt tuệ”.
Ngài Anan lại té xỉu. Ngài A Na Luật Đà an ủi: “Phật dù đã Niết-bàn nhưng còn xá lợi và pháp bảo. Ông và tôi có bổn phận phải thay Phật hoằng dương đạo giải thoát. Đưa chúng sanh ra khỏi biển khổ là báo đền ơn Phật trong muôn một”.
Xá lợi Phật được chia làm 8 phần. Tám vua thỉnh về nước mình xây tháp cúng dường. Thế là cõi Diêm-phù-đề có 8 tháp thờ xá lợi.
Khi ấy chư Bồ-tát, Thanh-văn, trời rồng, 8 bộ quỷ thần, ai nấy cúi đầu đảnh lễ phụng trì.
ỨNG TẬN HOÀN NGUYÊN
Ứng thân đức Bổn Sư đã viên mãn sự nghiệp độ sanh. Nay nhập Niết-bàn là trở về thể tánh chân thật, trở về Pháp-thân. Đức Thế Tôn phổ cáo đại chúng: “Ta dùng mắt Phật xem khắp ba cõi sáu đạo chúng sanh, chánh báo y báo, tướng đều hư vọng như hoa đốm. Nhưng thể tánh vẫn thường trụ thanh tịnh bất động như hư không”. Phàm phu không giác biết nghĩa này, cho rằng Phật nhập Niết-bàn là mất hẳn. Sự thật Phật nhập Niết-bàn là trở về bổn tánh vô lượng quang, vô lượng thọ.
Chúng sanh quen sống với sự tướng, khó tin được những gì mắt không thấy tai không nghe nên đức Phật giáng thần về xứ Ấn Độ, hiện thân tu hành chứng quả. Phật giáo dạy các đệ tử phải quan sát tánh chất thế gian vô thường, vô ngã, khổ và không. Phàm có hình tướng đều hư vọng. Ai lấy âm thanh, sắc tướng cầu Phật đều là tà đạo, không thể thấy Như Lai. Cho nên đích thân Phật cũng thị hiện vô thường. Đúng pháp lý thế gian, Phật nhập Niết-bàn. Thật ra vạn pháp chẳng chỗ nào, chẳng thời gian nào không phải là Phật. Phật bảo thường trụ ở khắp mười phương suốt quá khứ, hiện tại, vị lai. Chỉ vì không hình không tướng nên thế gian không ngờ là Phật vẫn ngày đêm ở trước mặt mình, ở ngay trong tâm mình, ở khắp quanh mình. Vì thế những ai cung kính cúng dường lễ bái tán thán hình tượng Phật, được phước như cúng dường Phật tại thế không khác.
Ngài A Na Luật Đà hiểu rõ ý chỉ này nên đã vững tâm an ủi Anan. Thân ứng hóa dù có đổi thay nhưng Pháp-thân vẫn thường trụ. Trí thân Phật vẫn thấy rõ chúng ta, hộ trì chúng ta. Bổn phận chúng ta phải thờ phụng xá lợi để bảo tồn phước điền cho thế gian. Chúng ta phải thay Phật hoằng dương chánh pháp, làm chỗ quy y cho chúng sanh. Chúng sanh nương pháp bảo tu hành, sẽ được thấy Pháp-thân Phật. Như thế mới là chân thật báo ơn Như Lai.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Nam mô đại thánh A Na Luật Đà Tôn giả.
Nam mô đại thánh Ananđà Tôn giả.
Nam mô Hộ Pháp chư tôn Bồ-tát ma-ha-tát, thiên long bát bộ Hộ Pháp tôn thần thùy từ minh chứng.